Barınak geçmişi, kötü deneyimler veya ani olaylar sonrası; güven, sakinlik ve yaşam uyumu. Pozitif ve bilimsel protokollerle.
İlişki odaklı yaklaşım; güvenli alan, öngörülebilir rutin.
Tetikleyicilerde arousal düşürme, rahatlama ritüelleri.
Desensitizasyon & karşı-koşullama ile kademeli ilerleme.
İnsan, köpek ve çevresel uyaranlara dengeli adaptasyon.
Travma, köpeğin güvenlik algısını sarsan tekil bir olay (kaza, saldırı, yüksek gürültü) ya da uzun süreli olumsuz deneyimler (ihmal, barınak stresi, aşırı cezalandırma) sonucu; kaygı, kaçınma, donakalma, reaktiflik gibi davranış örüntülerine yol açabilir. Amaç sadece “davranışı susturmak” değil; duyguyu düzenlemek, öğrenilmiş çaresizliği kırmak ve güvenli bağı yeniden kurmaktır.
İlk fazda dekompresyon (yük boşaltma), rutin ve öngörülebilirlik kurarız. Ardından duyarsızlaştırma (desensitizasyon) ve karşı-koşullama (tetikleyici = iyi şey) ile korku çağrışımlarını yeniden yazarız. Cezalandırma yoktur; pozitif pekiştirme, şekillendirme (shaping) ve kontrollü maruziyetle güvenli bir öğrenme alanı inşa ederiz.
Uyarıcı yükünü azaltma, güvenli alan, sakinlik ritüelleri; tetikleyici yoğunluğunu kademeli artırma.
Tetikleyiciye eşiğin altında ve kısa sürede pozitif eşleştirme; süre/mesafe yoğunluğu kontrollü artar.
Look-At-That, Behavior Adjustment Training ve kalıp oyunlarla uyarılmayı indirip odak kurarız.
“Onay sinyali” ile bakım işbirliği; basket ağızlıkla güvenli ve stresiz pratikler.
Barınak geçmişi olan köpeklerde tetikleyici yığılması (trigger stacking) sık görülür. İlk haftalarda “dünya sessizliği”: kısa yürüyüş, düşük sosyal temas, güvenli alan, koku oyunları ve besinle sakinleştirme protokolleri uygularız. Sosyalleşme ve dış ortam çalışmalarına kademeli geçeriz.
Tipik süreç 4–8 hafta. Başlangıçta temel hedefler koyar, haftalık eşik, tetikleyici mesafesi, tepki süresi ve iyileşme süresi metrikleriyle ilerlemeyi ölçeriz. Gerektiğinde veteriner-davranış hekimi ile ilaç destekli protokolleri entegre ederiz.
Travmadan güvende yaşama: adım adım, bilimsel ve nazik.
Hedef “geçmişi silmek” değil, tetikleyicilerle işlevsel başa çıkma. Çoğu köpekte belirgin iyileşme ve sürdürülebilir yaşam konforu sağlanır.
Genelde 4–8 hafta. Tetikleyici yoğunluğu, geçmiş ve genetik yatkınlık süreyi etkiler.
Evet. Korku/acı veren yöntemler kısa vadede baskılar ama uzun vadede güveni zedeler. Pozitif protokoller kalıcı ve güvenli öğrenme sağlar.
Bazı vakalarda veteriner davranış hekimiyle kısa/orta süreli farmakolojik destek faydalıdır. Eğitimi destekler, yerini almaz.
Evet; güvenlik protokolleri, kooperatif bakım ve basket ağızlık eğitimi ile çalışırız.
Rutin, güvenli alan, tetikleyici yoğunluğunu azaltma, misafir senaryolarını basitleştirme, ödül ekonomisi ve kısa sakinlik egzersizleri.
Olur. İlk faz dekompresyon + güven kurma, sonra kademeli maruziyet; acele etmeden, küçük ama tutarlı adımlarla ilerliyoruz.
Vaka zorluğuna göre değişir. WhatsApp’tan hızlı bilgi verebiliriz.